Ruhun bilgisine öz bilgi diyoruz. Bizim Ruh hakkındaki bilgimiz öz bilgi değildir. Ancak öz bilginin çok çeşitlenmiş katmer katmer saçaklanmış en uçtaki bilgilerdir bizim bildiklerimiz. Öz bilgi, bizim idrak ve şuur seviyemize nazaran çeşitliliğiyle sonsuzdur, derinlemesine kendi içine doğru uzanır gider. Bu, öz bilginin sonsuz olduğu, varlığı nereden anlaşılıyor? Özden çıkan tek kelimelik bir bilgi bir tesir, ama çok küçücük bir bilgi, açılışını yaparken ona yakın seviyelerdeysek aniden ve dallı budaklı olmadan, fazla sembollere bürünmeden sezgi olarak alırız. Bu bilgi tezahür ederek duyulara  kadar uzandığında daha da çoğalmış genişlemiş ana bilgisi değişmeden, saklanarak değişmiştir. Yazıya döküldüğünde artık sayfalar alır. İşte biz tam tersine bütün bu sayfaları okuyarak ‘tek ‘ e doğru bilginin özüne doğru çıkmaya çalışıyoruz, gerçekten de zor ve zaman almaktadır. Yaşayarak elde ettiğimiz tecrübeyi okuyarak elde etmeye kalkarsak çok fazla okumamız gerekecek. Şimdi öz bilgi olduğu gibi bize doğru akmıyor. Doğrudan doğruya muhatap olamıyoruz, sanki perdelenmiş gibi. Her şeyin ortaya çıkabilmesi için perdelerin aralanması gerekir. İşte burada, perdenin arka yüzünü gösteren ‘’ sır ‘’ gerekir. Bu  ‘sır’  a anahtar bilgi diyoruz. Bilinmesi gereken ‘sır’  ‘giz’ manasında değildir. ‘’ Kapatıp geriye yansıtan ‘’ madde anlamındadır.

Şimdi öz bilgide mevcuttur, anahtar bilgide mevcuttur. İnsanlığın elinde esas bilgiyi açacak, istenildiği zaman kullanılabilecek bir anahtar bilgi serbest halde olsaydı, duygusal itilimle büyük tesirleri üzerine çekip belki kendi kendilerini yok ederdi ; ya da hiç unutulmayacak şeyler olurdu. Demek ki öz bilgiyle karşılaşabilmek için gerçekten çok gelişmiş  olmak gerekir. Böyle bir bilgiyle karşılaşacak olan insanın layık olmaktan da öte bu tesire dayanacak, bu yükü kaldırabilecek kadar güçlü olması gerekir. Bir insanın güçlü olabilmesi içinde bomboş  ama ne yaptığını bilen, savunacak hiçbir şeyi  olmayan aynen küçük çocuklar gibi olabilmesi gerekir. İşte o zaman belki daha az şokla uyum sağlanır. O durumda olabilmek için duada ve hizmette olalım…  

MUHARREM GÖK - 1998